"Πρέπει να προσπαθήσεις "

Κάθε έννοια και κάθε λέξη, ανάλογα με το πώς τη χρησιμοποιούμε της δίνουμε και άλλο νόημα, βαρύτητα και ενέργεια. 

Σήμερα θέλω να δω τις δύο διαφορετικές όψεις της φράσης - παραίνεσης "Προσπάθησε!" που δίνουμε συχνά στα παιδιά. 

Η μία έχει αρνητική χροιά. Είναι το γενικό και αόριστο "προσπάθησε" που δεν επικοινωνεί και δε σημαίνει τίποτα. Είναι το "προσπάθησε παραπάνω" που μπορεί να βάλλω σε έναν μαθητή, που δεν του λέει τι παραπάνω ή διαφορετικό περιμένω για την επόμενη φορά. Δεν ξέρει πού να προσανατολίσει την ενέργεια και την προσπάθειά του. Δεν ξέρει ούτε τι να βελτιώσει αλλά ούτε τον τρόπο που θα το πετύχει αυτό. Επίσης, δεν δίνει καμία αναγνώριση της προσπάθειας που έχει ήδη γίνει ή των θετικών στοιχείων που μπορεί ήδη να υπάρχουν. 

Αυτό το "προσπάθησε κι άλλο" για να γίνει εποικοδομητικό χρειάζεται μία συγκεκριμένη οδηγία που να το ακολουθεί, ενώ ταυτόχρονα θα προηγείται το σημείο (ή τα σημεία) που είχε βελτίωση. Έτσι, το γενικό "προσπάθησε" μπορεί να γίνει "Τέλεια γράμματα! Προσπάθησε να βάζεις τόνους" κ.ο.κ.. Μάλιστα, θα έλεγα ότι αν γίνεται έτσι, το "προσπάθησε" γίνεται περιττό! Είναι μία απτή και ξεκάθαρη οδηγία που απλά μπορεί να γίνει.

Τα παραδείγματα αυτά είναι ανάλογα με την οδηγία "μάζεψε το δωμάτιό σου" ή "μάθε να είσαι πιο τακτικός" που στα παιδιά ακούγεται χαοτικό! Ενώ το "βάλε τα τουβλάκια στο καλάθι" ξεμπερδεύουν και απλοποιούν το τι ακριβώς πρέπει να γίνει και εισάγουν το παιδί στο πώς μπορεί κάποιος να δουλεύει μεθοδικά. (Δεν θα ξεχάσω τον γιο μου που σε "προσπάθειες" να συγυρίσει τα ρούχα του, τα έχωνε κάτω από τα σκεπάσματα! Το ότι δε φαίνονταν μες τη μέση σήμαινε ότι ο χώρος του ήταν τακτοποιημένος.)

Από την άλλη η έννοια της προσπάθειας και του προσπαθώ είναι μία στάση ζωής που πρέπει να εκτίθενται συνεχώς τα παιδιά και να υιοθετούν. Είναι το να μάθουν να μην τα παρατάνε όποτε βρίσκουν κάποιο εμπόδιο.

Η ζωή είναι γεμάτη εμπόδια. Μικρά ή μεγάλα. Ένας άνθρωπος μπορεί να είναι επιτυχημένος και ευτυχισμένος μόνο όταν έχει αποκτήσει την ικανότητα να μην το βάζει κάτω στα εμπόδια που του παρουσιάζονται!

Κάθε επιτυχία έρχεται μετά από απανωτές αποτυχίες και ασταμάτητες προσπάθειες. Και αυτό είναι ένα εξαιρετικό μάθημα για τα παιδιά. Τα διδάσκει ποιο είναι το κλειδί για την επιτυχία, την αποδοτικότητα, την ανθεκτικότητα και να μην φοβούνται τα λάθη αλλά να συνεχίζουν με υπομονή και επιμονή μέχρι να φτάσουν στον στόχο τους!